شناسایی و شمارش باکتری های اکسید کننده آهن و گوگرد:

باکتری های اکسید کننده آهن و گوگرد یکی دیگر از گروه های معروف در میان میکروارگانیسم ها هستند. همانطور که از نام این گروه مشخص است می توانند در شرایط مناسب اشکال احیا شده آهن و گوگرد را اکسید کنند. البته ممکن است توانایی اکسید کردن آهن و گوگرد هر دو در یک باکتری باشد و یا اینکه تنها یکی از این توانایی ها را داشته باشد. بنابراین می توان اینگونه بیان کرد که برخی باکتری ها اکسید کننده آهن، برخی اکسید کننده گوگرد و برخی اکسید کننده آهن و گوگرد هستند.

این باکتری ها هم مانند باکتری های احیاکننده سولفات (SRBs) گروهی متابولیسمی هستند به این معنا که از نظر تاکسونومی و رده بندی ممکن است ارتباطی به هم نداشته باشند ولی همگی می توانند یک سری فعالیت متابولیسیم خاص را انجام دهند. بااین وجود این گروه برخلاف احیاکنندگان سولفات تنها در شرایط هوازی زندگی می کنند.

برای شناسایی و شمارش این باکتری ها از محیط های کشت مختلفی می توان استفاده کرد که در اینجا یکی از معروف ترین آن ها یعنی محیط 9K توضیح داده می شود.

محیط کشت 9K: ترکیب این محیط گشت در هر لیتر به شرح زیر است:

FeSO4.7H2O ---------------------------- 50 g

(NH4)2SO4 --------------------------- 3 g

Ca(NO3)2 ---------------------------- 1 g

K2HPO4 ------------------------- 0/5 g

MgSO4.7H2O ------------------------- 0/5 g

KCl ------------------------- 0/1 g

H2SO4 10N -------------------------- 1 ml

روش تهیه محیط کشت 9K: همه موارد بالا به آب مقطر اضافه شده و مخلوط به حجم ۱ لیتر رسانده و خوب مخلوط شود. سپس pH این مخلوط روی ۰/۳ تنظیم شده و پس از توزیع محیط تهیه شده در لوله ها (درصورت کشت در لوله) در دمای ۱۲۱ درجه سانتیگراد به مدت ۱۵ دقیقه اتوکلاو شود.

اساس شمارش باکتری های اکسید کننده آهن و گوگرد توسط این محیط کشت نیز مشابه چیزی است که در مطالب قبلی این وبلاگ درمورد SRBs بیان شده است. در اینجا نیز سری های لوله ها تهیه شده و پس از تلقیح نمونه و انکوبه گذاری در دمای آزمایشگاه (۲۵ درجه سانتیگراد) درصورت تغییر رنگ محیط به نارنجی در آن لوله باکتری های اکسیدکننده آهن رشد کرده اند و درصورت تشکیل رسوب سفید در ته لوله در آن لوله باکتری های اکسید کننده گوگرد رشد کرده اند. تعداد لوله های مثبت با جدول MPN مطابقت داده می شود و نتیجه ثبت می شود.

همانند آنچه درمورد شمارش SRBs گفته شد در مورد این گروه باکتریایی نیز انواعی از کیت های تجاری برای تشخیص حضور و یا شمارش قابل تهیه است.

منبع ترکیبات محیط کشت: کتاب Handbook of Media for Environmental Microbiology (ویرایش دوم، چاپ ۲۰۰۵)